Okello William Wilberforce’s aka Ojuny man welo Akor obedo oteka me Puranga, en okonyo litino Acholi mapol oweko pe Amin otyeko gi, jo pa Amin orumu wode Opobo Marino aka Ford Ibalo me aneka. Jo pa Amin oceto ka mako Ladit Jok Olal Teng Macimiro Owor, ento ducu mwa.
GULU-UGANDA: Okello Akor obedo Lawang Jok me Puranga Jok Olal-Teng, ikare ma wan dong wangeyo piny itum Mwaka 1969 waneno ki kelo Gweni, Dyegi, Nyim ki Bel ma jo Luranga jogo igang wa.
Jami magi ma ki jogo gi ni ka kare ne oromo ci kicwalo igang jok, gang pa Olal-teng, ikare me coyo Nyim, ladit Owor Amac poko kodi nyim ki jo Luranga ducu, dok bene kibango iye Nyim.
Ikare ma kot poto, ki poko kodi Bel bot jii ducu, kun bene dano ote me ceto ka coyo kodi pa ladit Owor ma en loko ki lwak ducu gin ma myero gin otim, onyo pe gin otim, ka oyoo ngeye bene gin gamo kodi Bel dok kwede igangi gi.
Dok bebe Ladit Okello Akor en tice me ceto ka lok ki jii ducu kun en tito lok ma miti ki ma pe miti atima, jami ma racu duc ma mito kemo Acholi, en cwalo wode Opobo Oruk wa wang wat pa Acholi ki Bunyoro, kun dano meno bako doge, gato agat me gengo gemo ki merok ma mito tuto paco Acholi.
An akwanyo kare na me ceto ka niyang lok magi ki bot omera wode acel Aboga Mariano iceng Abicel mukato ni.
Aboga owaco ni, ikine ka Mwaka 1977, mony pa Amin oteme me mako ki neko Opobo Mariano, ladit Okello Ojuny, Ladit Owor Amac. Ento pe otwere.
Ladit Okello Ojuny, obedo ki ngec ni ki mito neko ladit Amac, ci en oceto gang pa Owor I wii Otyeno. Onongo ladit Owor obedo iwanga OO ne, otugi Waco ni dony iot, lok tye.
Ikare ma ladit Owor odonyo iot, Okello Ojuny owaco ni bed ikom me jok ma merei, ikare ma laditi obedo ikome, lok ocako kati ki bot Owor Amac, ni gemo, merok mito bino ka neko en woko, dong ki nong wod Romo, wek ki gat ki gemo me rok ma mito bino ka neko ladit man ni.
Aboga owaci ocwalo kare ma nok ci President Amin ocwalo lumony angwen gang pa Owor Amac. Mony pa Amin gin otuc kun gin openye ni wan wamito ladit Amac, entye kwene?
Ladit Owor ogamo ki lumony magi ni, gang pa laditi ca, ocimo gang pa omone Okec Icoto calo Ingwede.
“Ikare ma dong wi mony meno olwiny, ladit Owor otugi kemo mere wot kun dok ilung kulu Lupwo, ongolo wa gang pa Otwol Juni, ka owaco ki ladit Otwol ni merok odonyo woko, joni wii gi okemo yoo tung Lango” meno kit ma ladit Owor olyo kwede, Aboga owaco.
Aboga omede ki loke kun Waco ni, pe ocwalo kare ma lac, lumony pa Amin dok gin teme oceto ka mony gang Okello Ojuny me meako omin wa Opobo Oruk. Mony man gin obino iwi oyeno. Ento ki gum maber Opobo onongo obuto iot pa dako ma tidi Elisabeth, min Obedi. Ot meno onongo obedo ot lapera, pe ki rwato tere.
Ikare ma mony Pa Amin odwongo dog gola pa min Oduma, min ode owaco ni jware obuto iot te ku. Dong ikare ma Mony pa Amin dwogo ka mako en, jail ilwii woko, kun okane itee pero lum ma ki nyaro.
“Man aye kit ma Opobo Orun oloyo kwede, ka bedo Okello Ojumy pud kwo wa ikare man, kono ladit Owor Amac pe otoo, dok lakud nek alany ma tye katime ikare man ikom wan Acholi nip eke.” Aboga oloko ki cwer cwiny.
Aboga omedi ki loke kun Waco ni, wan watye ipeko ikare man pien lyeli Okuya Lino gin Okech Candee gi obino okelo Yoweri Museveni I jok me Purnga, man otime ikare ma Amin okwanyo kwede loc ki bot Dr. Obote Milton I Mwaka 1971.
Inine ka mawaka 1972-73 Okuya oceto bot Okello Ojuny ma lawing Jok pa Jo Puranga, kun gin obino ki nyok Dyel, ki Gweno latwol. Jo Adek meno Okello Ojuny ocwalo gi bot Ladit Owor Amac, kun ku buku ki ki Gweno Latwol ka nyok Dyel meno ki gato ki kum gi, ka kimito lweny ikom Amin, gin mo ma bi timo gi peke.
Kao woo en, ma dong ki dwogo ki Tanzania ladit Okuya Lino oto woko ki ret me gudo, mo ki laa ka obke olwede ma yam ki goyo ki Museveni pe ki kwanyo yaa, man ma oweko lok tek ni.
Arii, Aboga ongur ni ka yam ada Museveni gi owok icing gi, man dok minoto neko omine Okumu Langol, ci loke ada ku do.
Ladit Aboga ocwalo dwone ma lube ki mony ma otumu gange Lukwi me mako omine Okumu Langol iwor me ceng Abicel March 30. 2019.
Moony pa Museveni opoto mony kine ka caa Adek me wii Otyeno, kun gin rumu gang wako litik, ento ki laa pa wonwa Okello Ojuny ma yam Omiyo ki Yoweri Museveni, oweko to pe onen, Aboga obako doge.
“Omera Okumu, gin mo per timi, pien wan bal wa pee, ladit yam owok ki icning waa, wang ceng oter ci oter, oter ma bor, raa moni ma mito wano dano, woko ki cen, ariya mono ma mito bino ni, wang ceng oter ma bor, gemo moni ma mito bino ni wang ceng oter ma bor.” Man lok pa Acholi.
James Owic latic pa MEGA FM, iceng Baraja ikine me caa aboro codo kono gweno kimo Okumu Langol, en owaci gin gitye ma gi tere me nenk en woko, pien dong oromo komgi woko.
Owic owaco ni, in Okumu ikete kaco ikom government icaa ducu, dong iromo waa woko, wabi maki ki iodi kum wacalo wa ilum ma bor ka ki neki kunu, dok bene kom lyeli pe ki bi nongo ne wa ki acel.
Owic okati ki lok ni Oyeng yeng.com the kacoyo lok pa Lakwena, icaa ducu, dok nene gin dong giol woko.
“Lur wabi neki dok an bene itye ki Luduku ma itwero cello in Okumu ma mwa ni icaa mo keken. Kong ibed ki dogi ni kwek kwek, kadi idota bot nagti mop e twero maka.” Owic ociko Okum making yat yenge.
Laco man me Oyengyeng ocwalo koko ne bot ladit Cherles Akena ma loyo Northern Uganda Media Club, dong k ape luloc man twero miyo pwod kiom Owic, meno dong megi.
Laco man tye ki ngeng ma dit pe jami ma tye ka time, NUMEC, inge Mwaka aryo angec Charles Akena obino ongo awola ma tek, ocane ki two pikare ma lac, ento ocang.
Pe ocwalo kare ma lac, Mnager me NUMEC lyeli Richard Luku ki wolo, otwo pi Mwaka acel, otoo, oyo ngeye, an lacoc me Black Star News Okumu Langol inino dwe 6, me dwe me Apar, 2018 ki cinya ki yat awola ki NUMEC, lok awaco bot luloc me NUMEC, lagam mop eke.
Yako owo en, ma cako karatac Oyengyeng.com Sam Lawino gin Omoya I odiko me ceng Adek ikne ka acaki dwe me Adek, gin gu cimo took bot dano mo ki iot okol pa NUMEC ni Okumu en eno.
Kiceya ni kaba kaba wa I office NRISO, kam ram kop ongayo lamaka woko, lok meno wa icaa man pud lok obuto ki yibe.
An Okum agoyo kwena mera kit ma begat ye ka dwara kwede, kun amiyo koko na ni jo ma miti neka ni gin mito kwala iwi ali wek gin gi neka, office pa NRISO li office pa DISO, gin wen owumo gweno
